Podpis elektroniczny stał się nieodłącznym elementem współczesnej gospodarki cyfrowej, umożliwiając szybkie i bezpieczne zawieranie umów oraz dokonywanie transakcji na odległość. Jednakże, aby taki podpis był prawnie wiążący, musi spełniać określone kryteria. Istnieją sytuacje, w których podpis elektroniczny może być uznany za nieważny.
Kiedy podpis elektroniczny jest nieważny?
Brak autentyczności
Podstawowym warunkiem ważności podpisu elektronicznego jest jego autentyczność, czyli możliwość jednoznacznego przypisania go do osoby składającej podpis. Podpis, który nie spełnia tego kryterium, może być uznany za nieważny. Na przykład, jeśli osoba trzecia, nieuprawniona do złożenia podpisu, uzyska dostęp do narzędzi umożliwiających jego wygenerowanie, podpis taki traci swoją wiarygodność.
Brak integralności dokumentu
Integralność dokumentu oznacza, że po jego podpisaniu nie wprowadzono żadnych zmian. Jeśli dokument elektroniczny został zmodyfikowany po złożeniu podpisu, istnieje ryzyko, że podpis straci ważność. Systemy podpisu elektronicznego powinny zapewniać mechanizmy wykrywające wszelkie zmiany dokonane po podpisaniu dokumentu.
Niezgodność z przepisami prawa
Podpis elektroniczny musi być zgodny z obowiązującymi przepisami prawnymi danego kraju lub regionu. Na przykład w Unii Europejskiej podpisy elektroniczne regulowane są przez rozporządzenie eIDAS, które określa różne poziomy podpisów (zwykły, zaawansowany i kwalifikowany) oraz ich wymagania. Podpis, który nie spełnia wymagań prawnych, może zostać uznany za nieważny.
Brak odpowiedniego certyfikatu
Podpisy elektroniczne, zwłaszcza te o wyższej mocy prawnej, takie jak kwalifikowane podpisy elektroniczne, muszą być poparte odpowiednimi certyfikatami wydawanymi przez zaufane instytucje certyfikacyjne. Jeśli podpis jest wygenerowany bez odpowiedniego certyfikatu lub certyfikat ten jest nieważny lub cofnięty, podpis elektroniczny również staje się nieważny.
Niewłaściwe użycie narzędzi do podpisu
Podpis elektroniczny musi być złożony przy użyciu odpowiednich narzędzi i technologii, które zapewniają jego bezpieczeństwo i wiarygodność. Korzystanie z niezaufanych aplikacji lub narzędzi może prowadzić do sytuacji, w której podpis będzie łatwy do podrobienia lub modyfikacji, co w efekcie uczyni go nieważnym.
Zgoda i świadome złożenie podpisu
Podpis elektroniczny musi być składany dobrowolnie i z pełną świadomością jego skutków prawnych. Jeśli osoba podpisująca dokument została zmuszona do złożenia podpisu lub nie była świadoma, co podpisuje (np. w wyniku oszustwa), podpis taki może zostać uznany za nieważny.
Podpis elektroniczny to wygodne i bezpieczne narzędzie, które znacznie ułatwia funkcjonowanie w świecie cyfrowym. Aby jednak był on ważny i prawnie wiążący, musi spełniać określone warunki dotyczące autentyczności, integralności, zgodności z prawem, odpowiednich certyfikatów oraz właściwego użycia technologii. Należy również pamiętać o dobrowolności i świadomym złożeniu podpisu. Świadomość tych kryteriów jest kluczowa dla wszystkich użytkowników podpisów elektronicznych, aby uniknąć potencjalnych problemów prawnych.
Przeczytaj również: Podpis elektroniczny dla księgowych